JESTEM ŚWIADOMY!
30 grudnia 2025
Ciemna strona sylwestrowego blasku
Noc sylwestrowa to dla wielu czas radości i tradycyjnego świętowania. Jednak co roku oddziały ratunkowe i kliniki weterynaryjne wypełniają się pacjentami, dla których zabawa skończyła się tragedią. Być świadomym to znaczy rozumieć, że w naszych rękach trzymamy materiały wybuchowe, które nie wybaczają błędów.
1. Niewidzialne zagrożenie: Fizyka wybuchu
Fajerwerki to gwałtowna reakcja chemiczna generująca temperaturę przekraczającą 1000°C. Taki żar w ułamku sekundy topi odzież i trwale uszkadza ludzkie tkanki. Pirotechnika to nie zabawki, lecz ładunki, których siła rażenia jest ogromna. Najczęstsze urazy notowane przez lekarzy to:
Amputacje urazowe: najczęściej palców i dłoni.
Uszkodzenia słuchu: pęknięcia bębenków słuchowych pod wpływem fali akustycznej.
Urazy wzroku: nieodwracalne uszkodzenia siatkówki oka spowodowane odpryskami i pyłem.
2. Pieniądze: Miliony, które stają się popiołem
Rynek pirotechniczny w Polsce to potężna gałąź gospodarki, ale też ogromny wydatek konsumencki i publiczny.
Skala rynku: Obroty polskiej branży pirotechnicznej sięgają nawet 700 mln zł rocznie, co czyni Polskę piątym największym importerem fajerwerków na świecie.
Wpływy do budżetu: Państwo czerpie z tego tytułu realne zyski. Sam podatek VAT (23%) przy tych obrotach zasila budżet państwa kwotą ponad 160 mln zł rocznie, nie licząc wpływów z ceł i podatków dochodowych (CIT) od importerów.
Koszty ukryte: Za kolorowe niebo płacimy wszyscy. Do ceny zakupu należy doliczyć koszty społeczne – miliony złotych na akcje straży pożarnej (średnio 800 pożarów w jedną noc) oraz długofalowe, niezwykle kosztowne leczenie i rehabilitację ofiar wypadków.
3. Cierpienie, którego nie słyszysz: Ludzie i zwierzęta
Twój huczny toast jest dla wielu źródłem traumy i fizycznego bólu. To historie, które dzieją się za zamkniętymi drzwiami:
Dramat w spektrum: U dzieci z autyzmem nadwrażliwość dźwiękowa sprawia, że huk fajerwerków jest odczuwany jako fizyczny ból, wywołujący ataki paniki i wielogodzinny regres.
Wojenne wspomnienia: Dla weteranów i uchodźców z terenów objętych konfliktami, serie wybuchów mogą wywoływać silne stany lękowe i nawroty syndromu stresu pourazowego (PTSD).
Zwierzęcy lęk: Psy i koty słyszą dźwięki wielokrotnie silniej niż my. Dla nich to "koniec świata". Co roku schroniska zapełniają się psami, które w panice zerwały się ze smyczy i biegły na oślep – często pod koła samochodów. Ptaki, spłoszone hukiem, giną z wycieńczenia lub rozbijają się o budynki.
4. Pierwsza pomoc dla pupila: Jak przetrwać tę noc?
Jeśli Twój pupil przechodzi kryzys, liczy się opanowanie i wiedza:
Stwórz bezpieczny azyl: Zapewnij mu ciemne miejsce (np. łazienkę bez okien), zasłoń rolety i włącz radio, by stworzyć barierę dźwiękową.
Nie pocieszaj "na siłę": Twoje nadmierne zdenerwowanie i głaskanie w momencie paniki może utwierdzić psa w przekonaniu, że dzieje się coś strasznego. Bądź obok, zachowaj spokój.
Uważaj na leki! Nigdy nie podawaj ludzkich środków bez konsultacji. Unikaj preparatów z acepromazyną. Powodują one wiotkość mięśni, ale nie wyłączają świadomości. Pies czuje paniczny lęk, ale nie może się ruszyć – to dla zwierzęcia prawdziwa tortura.
5. Dlaczego nie ma zakazu fajerwerków?
Mimo rosnącego sprzeciwu społecznego, szybkie wprowadzenie całkowitego zakazu jest mało prawdopodobne z kilku powodów:
Gospodarka: Nagły zakaz doprowadziłby do bankructwa setek polskich firm i hurtowni, które dominują na rynku europejskim.
Tradycja i opór: Dla dużej części społeczeństwa fajerwerki to niezbywalny element świętowania. Ustawodawcy obawiają się, że zakaz byłby martwym prawem, sprzyjającym rozwojowi "czarnego rynku".
Status prawny: Obecnie samorządy mają ograniczone pole manewru w zakazywaniu używania pirotechniki na terenach prywatnych, a zmiany na szczeblu krajowym wymagają silnej woli politycznej, której przy obecnych wpływach podatkowych brakuje.
Co możesz zrobić?
Najprostszym gestem jest rezygnacja z prywatnych pokazów na rzecz "zimnych ogni" lub po prostu wspólnej zabawy bez huku. Twoja decyzja może uratować czyjeś zdrowie lub życie zwierzęcia.
Żródła danych :
badania firmy Kantar, badania BIG InfoMonitor
Fundacja Tabby Burasy i spółka
ul. Torfowa 6
98-220 Mostki
tabby@fundacjatabby.pl
+48 531 098 472
+48 533 997 001
Fundacja Tabby Burasy i spółka
BANK SGB
Nr konta:
14 9279 0007 0072 2263 2000 0010